Back Aa

Esperanto Teacher, The

See Lesson 27.] al la stacidomo. Pardonu al mi, ke mi restis tiel longe. Lia kolero longe daŭris. Li estas hodiaŭ en kolera humoro. La reĝo baldaŭ denove sendis alian bonkoran oficiston. Hodiaŭ vespere ni havos balon. Kie vi estas? For de tie-ĉi! Kien li forveturis? Ŝi kuris hejmen. Ni iris antaŭen, kiel furioj. Ĉio estis bona, kaj ni veturis pluen. La sinjorino ekrigardis returnen. La ŝipanoj postulis, ke oni iru returnen. Mi ĝin pendigis tien ĉi, ĉar ĝi savis mian vivon. Mi neniam sendis tien ĉi. <center>LESSON 13.</center> <center>Mal-, -in-.</center> In Esperanto certain syllables which have a definite meaning are placed at the beginning (prefixes) or end (suffixes) of words to alter in some way the meaning of those words. The prefix mal- gives an exactly opposite meaning to the word to which it is prefixed, as dekstra, right (hand); maldekstra, left (hand); nova, new; malnova, old; helpi, to help, malhelpi, to hinder; fermi, to shut, malfermi, to open. The suffix -in- denotes the female sex. From viro, [Footnote: The word homo previously given (Lesson 2) signifies a human being, a person, without reference to sex; viro means a man as distinguished from a woman.] a man, we get virino, a woman; filo, son, filino, daughter; ĉevalo, a horse, ĉevalino, a mare; koko, a cock, kokino, a hen. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">kresko, growth. haro, hair (substance). haroj, hair (of head). nazo, nose. vojo, road. viro, man. edzo, husband, nepo, grandson. nevo, nephew. bovo, ox. vidvo, widower, fianĉo, fiancé. nenio, nothing. turment-, torment. sent-, feel. ben-, bless. estim-, have esteem for.</td> <td nowrap valign="top">ferm-, shut. help-, help. fariĝ-, become. dekstra, right (hand). meza, middle, medium. dika, thick, stout. mola, soft. luma, light (luminous). nobla, noble (character). rekta, straight. kurba, curved. feliĉa, happy. naskita, born. fermita, shut. eĉ, even. longe, for a long time. denove, anew, again.</td> </tr> </table> </center> Mia frato ne estas granda, sed li ne estas malgranda, li estas de meza kresko. Haro estas tre maldika. La nokto estas tiel malluma, ke ni nenion povas vidi eĉ antaŭ nia nazo. Tiu ĉi malfreŝa pano estas malmola, kiel ŝtono. Malbonaj infanoj amas turmenti bestojn. Li sentis sin tiel malfeliĉa, ke li malbenis la tagon, en kiu li estis naskita. Ni forte malestimas tiun ĉi malnoblan homon. La fenestro longe estis nefermita; mi ĝin fermis, sed mia frato tuj ĝin denove malfermis. Rekta vojo estas pli mallonga, ol kurba. Ne estu maldanka. La edzino de mia patro estas mia patrino, kaj la avino de miaj infanoj. Mia fratino estas tre bela knabino. Mia onklino estas tre bona virino. Mi vidis vian avinon kun ŝiaj kvar nepinoj, kaj kun mia nevino. Mi havas bovon kaj bovinon. La juna vidvino fariĝis denove fianĉino. <center>LESSON 14.</center> <center>Re-, -ad-, ek-.</center> The prefixes re- and ek- and the suffix -ad- are attached to verbs. Re- has nearly the same meaning as in English, back or again, as re-pagi, to pay back; re-porti, to carry back; re-ĵeti, to throw back; re-salti, to rebound; re-kanti to sing again; re-legi, to read over again. -ad- denotes the continuance or continued repetition of an action; it means goes on doing, or keeps on doing, or is in the habit of, or in the past used to, as spiri, to breathe, spirado, respiration; movi, to move, movado, continued movement; fumi, to smoke, fumado, the habit of smoking; aŭdi, to hear, aŭdado, the sense of hearing. Ek- has the opposite meaning to -ad-; it signifies the beginning of an action, or a short or sudden action, as kanti, to sing, ekkanti, to begin to sing; ridi, to laugh, ekridi, to burst out laughing; krii, to cry or call, ekkrii, to cry out; iri, to go, ekiri, to set out; dormi, to sleep, ekdormi, to fall asleep. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">rivero, river. lando, land. seĝo, seat. daŭro, duration. okupo, occupation. pluvo, rain. vagonaro, train. surprizo, surprise. diamanto, diamond. fulmo, lightning. lumo, a light. paf-, shoot. ĵet-, throw. aŭd-, hear.</td> <td nowrap valign="top">fal-, fall. atend-, wait for, expect. lacig-, make tired. frot-, rub. rigard-, look. elrigard-, look out of. salt-, jump. rapida, quick. klara, clear. lerte, cleverly. energie, energetically. kelke, some. ĉiuminute, every minute. [See page 84.] tra, through.</td> </tr> </table> </center> Li donis al mi monon, sed mi ĝin tuj redonis al li. Mi foriras, sed atendu min, ĉar mi baldaŭ revenos. La suno rebrilas en la klara akvo de la rivero. Li reiris al sia lando. Ŝi reĵetis sin sur la seĝon. En la daŭro de kelke da minutoj mi aŭdis du pafojn. La pafado daŭris tre longe. Lia hieraŭa parolo estis tre bela, sed la tro multa parolado lacigas lin. Li kantas tre belan kanton. La kantado estas agrabla okupo. Per mia mano mi energie lin frotadis. La pluvo faladis per riveroj. Ĉiuminute ŝi elrigardadis tra la fenestro, kaj malbenadis la malrapidan iradon de la vagonaro. Mi saltas tre lerte. Mi eksaltis de surprizo. Mi saltadis la tutan tagon [Footnote: See Lesson 26 (iii.)] de loko al loko. Kiam vi ekparolis, mi atendis aŭdi ion novan. La diamanto havas belan brilon. Ŝi lasis la diamanton ekbrili. Du ekbriloj do fulmo trakuris tra la malluma ĉielo. <center>LESSON 15.</center> <center>Verbs (continued).</center> In all the examples already given the Subject of the Sentence is the doer of the action, but often it is the one to whom the action is done who occupies our thoughts, and of whom we wish to speak. This one then becomes the subject, and the form of the Verb is changed. Instead of saying "The police are searching for the thief," "Someone has broken the window," "Someone is going to finish the work to-morrow," we say "The thief is being sought for by the police," "The window has been broken," "The work is going to be finished to-morrow." (Note the convenience of this form when we do not know or do not wish to mention the doer). In Esperanto the terminations -ata, being, denoting incompleteness or present time, -ita, having been, denoting completeness or past time, and -ota, about to be (going to be), denoting action not yet begun, or future time, are added to the root of the verb, as ami, to love, amata, being loved, amita, having been loved, amota, going to be loved. La ŝtelisto estas serĉata de la policanoj [Footnote: De is used after these participles to denote the doer of the action.], The thief is being searched for by the police. La fenestro estas rompita, The window has been broken. La laboro estas finota morgaŭ, The work is going to be finished to-morrow. It will be seen that these words ending in -ata, -ita, -ota describe the subject or show the condition or state in which the subject is, therefore they are adjectival; the thief is a searched-for thief, the window was a broken window, the work is a going-to-be-finished work (compare The work will be ready to-morrow). They are called Participles, and being adjectival, take j when the noun to which they belong is plural.  <center> <table border="1" cellpadding="8"> <tr> <td nowrap>Mi estas tenata</td> <td>I am (being) held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Li estis tenata</td> <td>He was (being) held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Ni estos tenataj</td> <td>We shall be (being) held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Vi estus tenataj</td> <td>You would be (being) held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Ke ili estu tenataj</td> <td>That they may be (being) held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Estu tenata</td> <td>Be (being) held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Esti tenata</td> <td>To be (being) held.</td> </tr> <tr> <td colspan="2">�</td> </tr> <tr> <td nowrap>Mi estas vidita</td> <td>I am (in the state of) having been seen, or, I have been seen.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Li estis vidita</td> <td>He was (in the state of) having been seen, or, he had been seen.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Ni estos viditaj</td> <td>We shall be (in the state of) having been seen, or, we shall have been seen.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Vi estus viditaj</td> <td>You would be (in the state of) having been seen, or, you would have been seen.</td> </tr> <tr> <td nowrap>(Ke) ili estu viditaj</td> <td>(That) they may be (in the state of) having been seen, or, that they may have been seen.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Esti vidita</td> <td>To be (in the state of) having been seen, or, to have been seen.</td> </tr> <tr> <td colspan="2">�</td> </tr> <tr> <td nowrap>Mi estas laŭdota</td> <td>I am about (going) to be praised.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Ŝi estis laŭdota</td> <td>She was about (going) to be praised.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Ni estos laŭdotaj</td> <td>We shall be about (going) to be praised.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Vi estus laŭdotaj</td> <td>You would be about (going) to be praised.</td> </tr> <tr> <td nowrap>(Ke) ili estu laŭdotaj</td> <td>(That) they should be about (going) to be praised.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Esti laŭdota</td> <td>To be about (going) to be praised.</td> </tr> </table> </center>  <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">komercaĵo, commodity. surtuto, overcoat. ŝuldo, debt. ringo, ring. projekto, project. inĝeniero, civil engineer. fervojo, railroad. preĝo, prayer. pasero, sparrow. aglo, eagle. invit-, invite. konstru-, construct.</td> <td nowrap valign="top">sciig-, inform. kaŝ-, hide. pens-, think. kapt-, capture. trankvila, quiet. tuta, all, whole. grava, important. ora, golden. volonte, willingly. sekve, consequently. laŭ, according to.</td> </tr> </table> </center> Mi estas amata. Mi estis amata. Mi estos amata. Mi estus amata. Estu amata. Esti amata. Vi estas lavita. Vi estis lavita. Vi estos lavita. Vi estus lavita. Estu lavita. Esti lavita. Li estas invitota. Li estis invitota. Li estos invitota. Li estus invitota. Estu invitota. Esti invitota. Tiu ĉi komercaĵo estas ĉiam volonte aĉetata de mi. La surtuto estas aĉetita de mi; sekve ĝi apartenas al mi. Kiam via domo estis konstruata, mia domo estis jam longe konstruita. Mi sciigas, ke de nun la ŝuldoj de mia filo ne estos pagataj de mi. Estu trankvila, mia tuta ŝuldo estos pagita al vi baldaŭ. Mia ora ringo ne estus tiel longe serĉata, se ĝi ne estus tiel lerte kaŝita de vi. Laŭ la projekto de la inĝenieroj tiu ĉi fervojo estas konstruota en la daŭro de du jaroj; sed mi pensas, ke ĝi estos konstruata pli ol tri jarojn. Kiam la preĝo estis finita, li sin levis. Aŭgusto estas mia plej amata filo. Mono havata estas pli grava ol havita. Pasero kaptita estas pli bona, ol aglo kaptota. <center>LESSON 16.</center> Another set of participles is used to describe or show the condition or state of the doer of the action, namely -anta, denoting incompleteness or present time, -inta, denoting completeness or past time, and -onta, denoting action not yet begun, or future time, as Sur la arbo staras kantanta birdo (aŭ birdo kantanta), On the tree is a singing bird (or a bird singing); En la venonta somero mi vizitos vin, In the coming summer I shall visit you; La pasinta nokto estis tre pluva, The past night was very wet (rainy). <center> <table border="1" cellpadding="8"> <tr> <td nowrap>Mi estas manĝanta</td> <td>I am (in the act of) eating.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Li estis manĝanta</td> <td>He was eating.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Ni estos manĝantaj</td> <td>We shall be eating.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Vi estus manĝantaj</td> <td>You would be eating.</td> </tr> <tr> <td nowrap>(Ke) ili estu manĝantaj</td> <td>(That) they may be eating.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Esti manĝanta</td> <td>To be eating.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Estu manĝanta</td> <td>Be (in the act of) eating.</td> </tr> <tr> <td colspan="2">�</td> </tr> <tr> <td nowrap>Mi estas teninta</td> <td>I am (in the state of) having held, or, I have held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Li estis teninta</td> <td>He was (in the state of) having held, or, he had held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Ni estos tenintaj</td> <td>We shall be (in the state of) having held, or, we shall have held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Vi estus tenintaj</td> <td>You would be (in the state of) having held, or, you would have held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>(Ke) ili estu tenintaj</td> <td>(That) they may be (in the state of) having held, or, (that) they may have held.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Esti teninta</td> <td>To be (in the state of) having held, or, to have held.</td> </tr> <tr> <td colspan="2">�</td> </tr> <tr> <td nowrap>Mi estas dironta</td> <td>I am about (going) to say.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Li estis dironta</td> <td>He was about (going) to say.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Ni estos dirontaj</td> <td>We shall be about (going) to say.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Vi estus dirontaj</td> <td>You would be about (going) to say.</td> </tr> <tr> <td nowrap>(Ke) ili estu dirontaj</td> <td>(That) they may be about (going) to say.</td> </tr> <tr> <td nowrap>Esti dironta</td> <td>To be about (going) to say.</td> </tr> </table> </center>  The participles are made into nouns by ending them with o instead of a, as Kiam Nikodemo batas Jozefon, tiam Nikodemo estas la batanto, kaj Jozefo estas la batato, When Nicodemus beats Joseph, then Nicodemus is the beater, and Joseph is the one being beaten. <center> <table border="1" cellpadding="8"> <tr> <td nowrap>La batanto</td> <td>The one who is beating.</td> </tr> <tr> <td nowrap>La batinto</td> <td>The one who was beating.</td> </tr> <tr> <td nowrap>La batonto</td> <td>The one who is about (going) to beat.</td> </tr> <tr> <td nowrap>La batato</td> <td>The one who is being beaten.</td> </tr> <tr> <td nowrap>La batito</td> <td>The one who has been beaten.</td> </tr> <tr> <td nowrap>La batoto</td> <td>The one who is about to be beaten.</td> </tr> </table> </center>  Note that the participles which have n in the termination refer to the doer; they are called active participles. Those without n refer to the one to whom the action is done; they are passive participles. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">tempo, time. mondo, world. lingvo, language. nombro, number. legendo, legend. loko, place. salono, drawing-room. eraro, mistake. soldato, soldier. strato, street. pek-, sin. fal-, fall. mensog-, tell a lie. pas-, pass (as time passes). atend-, wait, expect. sav-, save, rescue. danc-, dance. kred-, believe.</td> <td nowrap valign="top">ripet-, repeat. arest-, arrest. juĝ-, judge. konduk-, lead, conduct. vojaĝ-, travel, journey. ŝtel-, steal. ripoz-, rest, repose. diradis, used to say (tell). estonta, future (about to be). vera, true. intence, intentionally. facile, easily. antaŭe, formerly, previously. dum, while, whilst, during. neniam, never. neniu, nobody. sen, without. senmove, motionless.</td> </tr> </table> </center> Fluanta akvo estas pli pura, ol akvo staranta senmove. La falinta homo ne povas sin levi. La tempo pasinta jam neniam revenos; la tempon venontan neniu ankoraŭ konas. Venu, ni atendas vin, Savonto de la mondo. En la lingvo Esperanto ni vidas la estontan lingvon de la tuta mondo. La nombro de la dancantoj estis granda. Ĝi estas la legendo, kiun la veraj kredantoj ĉiam ripetas. Li kondukis la vojaĝanton al la loko, kie la ŝtelintoj ripozis. Al homo, pekinta senintence, Dio facile pardonas. La soldatoj kondukis la arestitojn tra la stratoj. Homo, kiun oni devas juĝi, estas juĝoto. <center>16a.</center> Nun li diras al mi la veron. Hieraŭ li diris al mi la veron. Li ĉiam diradis al mi la veron. Kiam vi vidis nin en la salono, li jam antaŭe diris al mi la veron (aŭ, li estis dirinta al mi la veron). Li diros al mi la veron. Kiam vi venos al mi, li jam antaŭe diros al mi la veron (aŭ, li estos dirinta al mi la veron; aŭ, antaŭ ol vi venos al mi, li diros al mi la veron). Se mi petus lin, li dirus al mi la veron. Mi ne farus la eraron, se li antaŭe dirus al mi la veron (aŭ, se li estus dirinta al mi la veron). Kiam mi venos, diru al mi la veron. Kiam mia patro venos, diru al mi antaŭe la veron (aŭ, estu dirinta al mi la veron). Mi volas diri al vi la veron. Mi volas, ke tio, kion mi diris, estu vera (aŭ, mi volas esti dirinta la veron). <center>LESSON 17.</center> Participles can be used as adverbs when they refer to the subject, and tell some circumstance about the action, as "Walking along the street, John saw your friend." "Walking along the street" tells the circumstance under which the subject, John, saw your friend; therefore "walking" is adverbial—"Promenante sur la strato, Johano vidis vian amikon." If it were the friend who was walking, it must be "Johano vidis vian amikon, promenantan sur la strato." (Examine in this way the sentences in the following exercise). <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">braceleto, bracelet. ŝtelisto, thief. vorto, word. duko, duke. juvelo, jewel. juvelujo, jewel-case. dolaro, dollar. instruo, instruction. planko, floor. imperiestro, emperor. okazo, opportunity, occurrence, chance. serv-, serve.</td> <td nowrap valign="top">medit-, meditate. port-, carry. demand-, ask. ŝpar-, save. edziĝ-, marry. hont-, be ashamed. ir-, go. profunda, deep. kelka, some. ia, some (kind), any (kind). kredeble, probably. trans, across. tio ĉi, this (thing).</td> </tr> </table> </center> Promenante sur la strato, mi falis. Trovinte pomon, mi ĝin manĝis. Li venis al mi tute ne atendite. Li iris tre meditante kaj tre malrapide. Ni hontis, ricevinte instruon de la knabo. La imperiestra servanto eliris, portante kun si la braceleton. Profunde salutante, li rakontis, ke oni kaptis la ŝteliston. Ne dirante vorton, la dukino malfermis sian juvelujon. Laborinte unu jaron, kaj ŝparinte kelkajn dolarojn, mi edziĝis kun mia Mario. Transirinte la riveron, li trovis la ŝteliston. Rigardinte okaze la plankon, ŝi vidis ian libron, forgesitan kredeble de elirinta veturanto. <center>LESSON 18.</center> <center>Suffix -ist-.</center> The suffix -ist- denotes one who occupies himself with or devotes himself to any special thing, as a business or a hobby, as juĝi, to judge, juĝisto, a judge; servi, to serve, servisto, a servant; kuraci, to treat (as a doctor), kuracisto, a doctor; lavi, to wash, lavisto, a laundryman. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">boto, boot. ŝuo, shoe. maro, sea. meĥaniko, mechanics. ĥemio, chemistry. diplomato, diplomatist. fiziko, physics. scienco, science. dron-, be drowned, sink. verk-, work mentally, write, compose.</td> <td nowrap valign="top">transskrib-, transcribe, copy. kuir-, cook. veturig-, drive (a carriage, etc.). tromp-, deceive. okup-, occupy, employ. teks-, weave. diversa(j), various. simple, simply. je, (indefinite meaning). [Lessons 26, 40.]</td> </tr> </table> </center> La botisto faras botojn kaj ŝuojn. Ŝtelistojn neniu lasas en sian domon. La kuraĝa maristo dronis en la maro. Verkisto verkas librojn, kaj skribisto simple transskribas paperojn. Ni havas diversajn servantojn—kuiriston, ĉambristinon, infanistinon, kaj veturigiston. Kiu okupas sin je meĥaniko estas meĥankisto, kaj kiu okupas sin je ĥemio estas ĥemiisto. Diplomatiiston oni povas ankaŭ nomi diplomato, [Footnote: See Lesson 45.] sed fizikiston oni ne povas nomi fiziko, [Footnote: See Lesson 45.] ĉar fiziko estas la nomo de la scienco mem. Unu tagon [Footnote: See Lesson 26.] (en unu tago) venis du trompantoj, kiuj diris, ke ili estas teksistoj. <center>LESSON 19.</center> <center>Suffixes -ig-, -iĝ-.</center> -ig- means to make or cause someone or something to be or to do that which the word denotes, while -iĝ- means to become so or such oneself. Thus from ruĝa, red, we get ruĝigi, to make (something or someone) red, ruĝiĝi, to become red oneself, to blush; klara, clear, klarigi, to make clear, to explain, klariĝi, to become clear; sidi, to sit, to be sitting, sidigi, to cause someone to sit, sidiĝi, to become seated, to sit down; kun, with, kunigi, to connect, kuniĝi, to become connected with; devi, to have to (must), devigi, to compel; fari, to do or make, fariĝi, to become; for, away, forigi, make (go) away. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">printempo, spring. glacio, ice. vetero, weather. broso, brush. relo, rail. rado, wheel. ĉapo, bonnet, cap. arbeto, little tree. vento, wind. branĉo, branch. vizaĝo, face. kuvo, tub. kolego, companion, colleague Hebreo, Hebrew. Kristano, Christian.</td> <td nowrap valign="top">kapo, head. botelo, bottle. dev-, have to, must. kurac-, treat as a doctor. pren-, take. pend-, hang. blov-, blow. ekbrul-, begin to burn. rid-, laugh. romp-, break. fluida, fluid. kota, dirty, muddy. natura, natural. seka, dry. tamen, however, nevertheless, yet.</td> </tr> </table> </center> Oni tiel malhelpis al mi, ke mi malbonigis mian tutan laboron. Forigu vian fraton, ĉar li malhelpas al ni. Venigu la kuraciston, ĉar mi estas malsana. Li venigis al si el Berlino multajn librojn (multe da libroj). Li paliĝis de timo, kaj poste li ruĝiĝis de honto. En la printempo la glacio kaj la neĝo fluidiĝas. En la kota vetero mia vesto forte malpuriĝis; tial mi prenis broson kaj purigis la veston. Mia onklo ne mortis per natura morto, sed li tamen ne mortigis sin mem, kaj ankaŭ estis mortigita de neniu; unu tagon, [Footnote: See Lesson 26, Note iii.] promenante apud la reloj de fervojo, li falis sub la radojn de veturanta vagonaro, kaj mortiĝis. Mi ne pendigis mian ĉapon sur tiu ĉi arbeto; sed la vento forblovis de mia kapo la ĉapon, kaj ĝi, flugante, pendiĝis sur la branĉoj de la arbeto. Sidigu vin (aŭ, sidiĝu), sinjoro! Lia malgaja vizaĝo ridigis lian amikon. La tutan nokton ili pasigis maldorme, kaj ekbruligis pli ol dekses kandelojn. Mi senvestigis la infanon de liaj noktaj vestoj, kaj starigis lin en la kuvon; poste mi sekigis lin. Li amikiĝis kun malbonaj kolegoj. Malriĉa hebreo volis kristaniĝi. La botelo falis kaj rompiĝis. Ŝi fariĝis lia edzino. Iom post iom, ŝi tute trankviliĝis. <hr align="center" width="38%"> <center>NOTES.</center> 1.—In pluvas, it rains; tondras, it thunders; estas bela tago, it is a fine day; estas bele, it is fine; estas vere, ke..., it is true that..., etc., "it" is left out, because it does not stand for any "thing." The adverbs bele, vere, are used because no "thing" is mentioned. 2.—Ni havas freŝajn lakton kaj panon means Ni havas freŝan lakton kaj freŝan panon, We have new milk and new bread. Ni havas freŝan lakton kaj panon means We have bread and new milk. 3.—La angla, franca kaj germana lingvoj estas malfacilaj, The English, French and German languages are difficult. Angla, franca, germana do not take "j" because each refers to only one language, while malfacilaj refers to all those mentioned. <center>LESSON 20.</center> The words ia, tia; kial, tial; kiam, ĉiam, neniam; kie, kiel, tiel; io, kio, tio, ĉio, nenio; kiu, ĉiu, neniu, have already been met with. They belong to a series whose use will best be seen from the following examples:— ia denotes kind or quality. Kia floro estas la plej bela? Ia kaj ĉia floro estas bela, nenia estas malbela. Mi admiras la rozon; tia floro la plej plaĉas al mi. What (kind of) flower is the most beautiful? Any kind and every kind of flower is beautiful, no kind is ugly. I admire the rose, that kind of flower pleases me the most. ial, motive, reason. Kial li iros en Parizon? Mi ne scias; ial li foriros, sed ĉial estus pli bone resti en Londono. Li deziras foriri, tial li foriros. Why is he going (will he go) to Paris? I know not; for some reason he is going, but for every reason (on every account) it would be better to remain in London. He wishes to go, therefore (for that reason) he will go. iam, time. Kiam vi venos min viziti? Iam mi venos, kiam mi havos libertempon; vi ĉiam havas libertempon, mi neniam. Postmorgaŭ estos festo, tiam mi venos. When will you come to visit me? Sometime I will come, when (at what time) I shall have a holiday; you always (at all times) have a holiday, I never (at no time). (The day) after to-morrow will be a festival (a general holiday); I will come then (at that time). ie, place. Kie estas mia ĉapelo? Ĝi devas esti ie, sed mi serĉis ĝin ĉie, kaj neniemi povas trovi ĝin. Ha, nun mi ekvidas ĝin tie. Where is my hat? It must be somewhere, but I have looked for it everywhere, and nowhere can I find it. Ha, now I see it there. iel, manner. Kiel vi faros tion ĉi? Mi ne scias; mi ĉiel provis ĝin fari, sed mi neniel sukcesis. Johano sukcesis iel; eble li faris ĝin tiel. How will you do this? I do not know; I have tried in every way to do it, but I have in no way (not at all) succeeded. John succeeded in some way (somehow); perhaps he did it so (in such a way). ies, possession. Kies devo estas tio ĉi? Eble ĝi estas ties; sendube ĝi estas ies. Ĉies devo estas nenies. Whose duty is this? Perhaps it is that one's (person's); doubtless it is somebody's. Everybody's duty is nobody's. io, thing. Kio malplaĉas al vi? Nun nenio malplaĉas al mi, ĉio estas bona. Antaŭ tri tagoj io tre malplaĉis al mi, sed mi ne parolas pri tio nun. What displeases you? Now nothing displeases me, all is well. Three days ago something greatly displeased me, but I am not speaking about that now. iom, quantity. Kiom da mono vi bezonas? Mi havas tiom, mi povas prunti al vi iom, sed ne ĉiom. Se mi pruntus al vi ĉiom, mi mem havus neniom. How much money do you need ? I have so much (that quantity), I can lend you some, but not all. If I were to lend you all, I myself should have none. iu denotes individuality, person, or thing specified. Kiu estis ĉe la balo? Ĉiu, kiu estis invitita, estis tie, neniu forestis. Iu, kiun mi mem ne konas, venis kun tiu kiu vizitis vin hierau. Who was at the ball? Everybody who had been invited was there, nobody was absent. Somebody, whom I myself do not know, came with that person who visited you yesterday. It will be seen from these examples that the words beginning with K either ask questions or refer to some person or thing before mentioned. Those beginning with T point to a definite time, place, etc. Those with Ĉ signify each or every, and in the plural all. Those without a letter prefixed are indefinite, meaning some or any; and those with nen- are negative, meaning no, none. The words ending in "ia" and those in "iu" can take the plural j and accusative n. The words in io take n, but the sense does not permit of their taking j. The words in ie take the n denoting direction. The word ĉi, signifying nearness, is used with the T series (words meaning that), to denote the one near i.e., this, as Tio ĉi, this thing; Tiu ĉi, this person; Tie ĉi, or, ĉi tie, here, etc. The word ajn, ever, is used with the K series to give a more inclusive and wider meaning, as Kio ajn, whatever; Kiu ajn, whoever; Kiam ajn, whenever; Kiom ajn, however much. Comparisons of equality are made with the words— tiel ... kiel, as Vi estas tiel forta, kiel mi, You are as strong as I. tia ... kia, as Tia domo, kia tiu, estas malofta, Such a house as that is rare. sama ... kia, as Mia bastono estas tia sama, kia la via, My stick is the same as yours. sama ... kiel, as Ĝia uzado estas tia sama, kiel en la aliaj lingvoj, Its use is the same as in the other languages. Vi ĉiam laboradas al tiu sama celo, kiel mi, You are always working towards that same end (aim) as I. Any of the above series of words whose sense admits of it can be used as adjectives, adverbs, etc., and in combination with prefixes, suffixes, or other words, as ĉiama, continual, eternal; tiea, of that place. Kioma is used for asking the time, as Kioma horo estas? What time is it? <center> <table border="1"> <caption>CORRELATIVE WORDS.</caption> <tr> <td width="20%" align="center" valign="middle">�</td> <td width="16%" align="center" valign="top">* INDEFINITE Some, any. </td> <td width="16%" align="center" valign="top">K QUESTIONING RELATIVE. What, which. </td> <td width="16%" align="center" valign="top">T DEFINITE. That. </td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ĉ INCLUSIVE. Each, every, all. </td> <td width="16%" align="center" valign="top">Nen- NEGATIVE. No, none. </td> </tr> <tr> <td width="20%" align="center" valign="middle">QUALITY Kind of</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ia Some kind Any kind</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Kia What kind</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Tia That kind Such</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ĉia Each kind Every kind</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Nenia No kind</td> </tr> <tr> <td width="20%" align="center" valign="middle">MOTIVE Reason Purpose</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ial For some reason For any reason</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Kial For what reason Why</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Tial For that reason Therefore</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ĉial For each reason For every reason</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Nenial For no reason</td> </tr> <tr> <td width="20%" align="center" valign="middle">TIME</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Iam Sometime Any time</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Kiam At what time When</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Tiam At that time Then</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ĉiam Each time Every time Always</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Neniam At no time Never</td> </tr> <tr> <td width="20%" align="center" valign="middle">PLACE</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ie In some place Somewhere Anywhere</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Kie At what place Where</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Tie At that place There</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ĉie At each place At every place Everywhere</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Nenie At no place Nowhere</td> </tr> <tr> <td width="20%" align="center" valign="middle">MANNER</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Iel In some way In any way Somehow, anyhow</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Kiel In what way How As, like</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Tiel In that way So</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ĉiel In each way In every way</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Neniel In no way Nohow</td> </tr> <tr> <td width="20%" align="center" valign="middle">POSSESSION</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ies Someone's Anyone's</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Kies What person's Whose</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ties That one's</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ĉies Each one's Everyone's</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Nenies No one's</td> </tr> <tr> <td width="20%" align="center" valign="middle">THING</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Io Something Anything</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Kio What thing What</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Tio That thing</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ĉio Everything</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Nenio Nothing</td> </tr> <tr> <td width="20%" align="center" valign="middle">QUANTITY</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Iom Some (of the quantity)</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Kiom What quantity How much</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Tiom That quantity So much</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ĉiom Every quantity All of the quantity</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Neniom None of the quantity</td> </tr> <tr> <td width="20%" align="center" valign="middle">INDIVIDUALITY</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Iu Someone Anyone</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Kiu What person Which thing Who, Which</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Tiu That person That (specified) thing</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Ĉiu Each person Everyone Ĉiuj = all, all the...</td> <td width="16%" align="center" valign="top">Neniu No one Nobody</td> </tr> </table> </center> <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">ankro, anchor. maniero, manner, way. riproĉo, reproach. konscienco, conscience. propono, proposal, offer. rando, edge. ŝipo, ship. dubo, doubt. demando, question. admir-, admire. plaĉ-, be pleasing. supoz-, suppose.</td> <td nowrap valign="top">prov-, attempt, try. sukces-, succeed. perd-, lose. merit-, deserve. kompren-, understand. libera, free. certa, certain, sure. utila, useful. fremda, strange. necesa, necessary. ekster, beyond, outside.</td> </tr> </table> </center> Ia. La maro estas tie pli profunda, ol povas atingi ia ankro. En ia maniero. Sen ia riproĉo de konscienco. Mi scias, en kia loko mi certe lin trovos. Kia estas la vetero? Kian malbonon mi al vi faris? Tiamaniere li faris ĉion. Li invitis lin veni en tian kaj tian lokon. Ne ĉia birdo kantas. Ekster ĉia dubo. Nenia homo meritas tian punon. Tiaj libroj estas malutilaj. Iafoje li vizitas nin. Ial. Ial li ne povis dormi. Kial vi ne respondas al mi? Mi ne komprenis vian demandon, tial mi ne respondis. La homoj ne komprenas unu la alian, kaj tial ili tenas sin fremde. Ĉial tio estas la plej bona. Iam. Mi iam vin amis. Kio vivas, necese devas iam morti. Kiam vi foriros? En la luna nokto, kiam ĉiuj dormis, tiam ŝi sidis sur la rando de la ŝipo. Estu por ĉiam benata! Ŝi antaŭe neniam vidis hundon. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary 20a.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">mono, money. monujo, purse. juneco, youth. reto, net. ideo, idea. gajno, gain. taŭg-, be fit, suitable. fart-, be, fare (as to health).</td> <td nowrap valign="top">monto, mountain. ganto, glove. opinio, opinion. voĉo, voice. prezid-, preside. alpren-, adopt. stranga, strange, curious. komprenebla, understandable. subita, sudden.</td> </tr> </table> </center> Ie. Kie estas la knaboj? Kien vi iris? Mi restas tie ĉi. Li perdis sian monujon ie en la urbo, sed kie li perdis ĝin, li ne scias. Mi volonte el tie venis tien ĉi. Li petis ŝin, ke ŝi diru al li, de kie si venas. [Footnote: See note in Lesson 17.] Por la juneco ĉie staras retoj. Ĉie estas floroj, kaj nenie oni povas trovi pli belajn. Iel. Kiel bela! Ĉu mi taŭgas kiel reĝo? Tiel finiĝis la feliĉa tago. Ili brilis kiel diamantoj. Kiel vi fartas? Iel li malkomprenis min. Mia edzino pensis tiel same, kiel mi. Mi neniel povas kompreni, kion vi diras. Tre stranga kaj neniel komprenebla! Mi elektis lin kiel prezidanto. Mi elektis lin kiel prezidanton. Ies. Kies ganto tiu ĉi estas? Mi neniam alprenas ties opinion. Subite ŝi ekaŭdis ies fortan malagrablan voĉon. Ĉies ideo estas diversa. Bona amiko, sen kies helpo li neniam ekvidus tiun ĉi landon. Ies perdo ne estas ĉiam ies gajno. Ies perdo estas ofte nenies gajno. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary 20b.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">ornamo, ornament. pupilo, pupil (of eye). centimo, centime. forto, strength, power. nesto, nest. Fortuno, fortune. funto, pound (weight or money). lango, tongue. gusto, taste. okulo, eye.</td> <td nowrap valign="top">ĥino, Chinese. decido, decision. ced-, give up, yield, cede. forlas-, forsake, leave. prudenta, reasonable, prudent. firma, firm, stable. sterlinga, sterling. kontraŭ, against, opposite. pro, for, owing to.</td> </tr> </table> </center> Io. Mi sentas, ke io okazas. Neniam mi ion al vi donis. Mi volas fari al vi ion bonan. Kio tio ĉi estas? Kia ornamo tiu ĉi estas? Kion mi vidas? Tio ĉi estas ĉio, pri kio mi parolis. Mi nenion cedos al vi. Nenion faru kontraŭ la patrino. Antaŭ ĉio estu fidela al vi mem. Ŝi eksentis ion tian, kion ŝi mem komence ne povas kompreni. Iom. Ŝi parolis iom kolere. La pupiloj de la okuloj iom post iom malgrandiĝis. Kiu estas tiom senprudenta, ke li povas ĝin kredi? Kiom da mono vi havas? Mi havas neniom. Donu al mi tiom da akvo, kiom da vino. Iu. Iu venas; kiu ĝi estas? Ĉu iu kuraĝus tion fari? Ĉiu penis sin savi, kiel li povis. Lingvo, en kiu neniu nin komprenos. Neniu el ili povis savi la dronanton. Li al neniu helpis iam eĉ per unu centimo. Ni iros ĉiuj kune. Mi konas neniun en tiu urbo. Tio ĉi estas super ĉiuj homaj fortoj. <center>20c.</center>  De kie mi veturas, kien kaj pro kio, mi nur povas respondi: mi ne scias. Oni petis lin atendi iom kun lia forveturo. Tiuj ĉi nestoj ofte estas pli grandaj, ol la dometoj de la tieaj homoj. Li forveturis kun firma decido forlasi por ĉiam tiun ĉi sendankan landon. Se iu tion vidus, li malbenus la Fortunon. Mi donus cent funtojn sterlingajn, se bova lango povus havi por mi tian bonan guston kiel por vi. Kioma horo (estas)? Baldaŭ la dekdua (horo). <center>LESSON 21.</center> <center>Suffixes -eg-, -et-.</center> The suffixes -eg- and -et- are opposites; -eg- denotes a great size or degree, and -et- a small size or degree, of that which the word signifies, as domo, a house, domego, a mansion, dometo, a cottage; ŝnuro, a cord, ŝnurego, a rope, ŝnureto, a string; monto, a mountain, montego, a huge mountain, monteto, a hill; ami, to love, amegi, to idolise, ameti, to have a liking for; ridi, to laugh, ridegi, to shout with laughter, to guffaw, rideti, to smile. -eg- and -et- denote a greater or smaller size or degree than is expressed by very large or very small. The adjective ega means enormous, huge, and eta means tiny. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">arbaro, a wood. bruo, noise. kaleŝo, carriage. korto, courtyard. piedo, foot. teruro, terror. militistaro, army. serio, series.</td> <td nowrap valign="top">somero, summer. kampo, field. piedego, paw. forir-, go away. murmur-, murmur. varma, warm. densa, dense.</td> </tr> </table> </center> En varmega tago mi amas promeni en arbaro. Kun bruo oni malfermis la pordegon, kaj la kaleŝo enveturis en la korton. Tio ĉi estas jam ne simpla pluvo, sed pluvego. Grandega hundo metis sur min sian antaŭan piedegon, kaj mi de teruro ne sciis, kion fari. Antaŭ nia militistaro staris granda serio da pafilegoj. En tiu nokto blovis terura ventego. Kun plezurego. Li deziregis denove foriri. Tuj post la hejto la forno estis varmega, post unu horo ĝi estis nur varma, post du horoj ĝi estis nur iom varmeta, kaj post tri horoj ĝi estis jam tute malvarma. Mi aĉetis por la infanoj tableton kaj kelke da seĝetoj. En nia lando sin ne trovas montoj, sed nur montetoj. En somero ni trovas malvarmeton en densaj arbaroj. Li sidas apud la tablo kaj dormetas. Mallarĝa vojeto kondukas tra tiu ĉi kampo al nia domo. Sur lia vizaĝo mi vidis ĝojan rideton. Antaŭ la virino aperis malgranda, beleta hundo. Pardonu, li murmuretis. <center>LESSON 22.</center> <center>Suffix -il-.</center> The suffix -il- denotes the instrument by means of which something is done, as razi, to shave, razilo, a razor; rigli, to bolt, riglilo, a bolt; butero, butter, buterilo, a churn; kuraci, to treat (as a doctor), kuracilo, a medicine. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">viando, meat, flesh. poŝo, pocket. korko, cork (substance). arĝento, silver. telero, plate. sano, health. butero, butter. hak-, chop, hew. seg-, saw. fos-, dig. kudr-, sew. tond-, clip, shear.</td> <td nowrap valign="top">komb-, comb. ŝtop-, stop up. ŝlos-, lock. glit-, glide, slide. direkt-, direct, steer. difekt-, damage. montr-, show. pes-, weigh something. tir-, draw, pull. vetur-, drive (in a vehicle). frosta, frosty. magneta, magnetic.</td> </tr> </table> </center> Per hakilo ni hakas, per segilo ni segas, per fosilo ni fosas, per kudrilo ni kudras, per tondilo ni tondas. La tranĉilo estis tiel malakra, ke mi ne povis tranĉi per ĝi la viandon, kaj mi devis uzi mian poŝan tranĉilon. Ĉu vi havas korktirilon, por malŝtopi la botelon? Mi volis ŝlosi la pordon, sed mi perdis la ŝlosilon. Ŝi kombas al si la harojn per arĝenta kombilo. En somero ni veturas per diversaj veturiloj, kaj en vintro per glitveturilo. Hodiaŭ estas bela frosta vetero; tial mi prenos miajn glitilojn kaj iros gliti. La direktilisto de "Pinta" difektis la direktilon. La magneta montrilo. La unua montrilo en la plej multaj malsanoj estas la lango. Li metis ĝin sur la teleron de pesilo. <center>LESSON 23.</center> <center>Suffixes -an-, -estr-.</center> The suffix -an- signifies a member, an inhabitant of a country, town, etc., or a member of a party, society, religion, etc. Eŭropano, a European; Londonano, a Londoner; urbo, a town or city, urbano, a citizen; klubo, a club, klubano, a member of a club. Ano, a member. -estr- denotes the head of a State, town, society, etc. Regno, a State, regnestro, a ruler of a State; urbestro, the head of a town, a mayor; lernejo, a school, lernejestro, the principal or head master of a school; imperio, an empire, imperiestro, an emperor. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">Parizo, Paris. regno, State. imperio, empire. polico, police. Kristo, Christ. Lutero, Luther. Kalvino, Calvin. germano, German. franco, Frenchman. Rusujo, Russia. provinco, province. religio, religion. regimento, regiment. lokomotivo, engine. loĝio, box (opera), ��lodge (freemason, etc.).</td> <td nowrap valign="top">vilaĝo, village. obe-, obey. konfes-, confess, avow, ��acknowledge, profess ��(a religion, etc.). enir-, enter. ruza, sharp (cunning). sufiĉa, sufficient. ordinara, ordinary. naiva, simple. saĝa, wise. severa, strict, severe. justa, just, righteous. egala, equal. fiera, proud. energia, energetic.</td> </tr> </table> </center> La ŝipanoj devas obei la ŝipestron. Ĉiuj loĝantoj de regno estas regnanoj. Urbanoj estas ordinare pli ruzaj, ol vilaĝanoj. La Parizanoj estas gajaj homoj. Nia urbo havas bonajn policanojn, sed ne sufiĉe energian policestron. Luteranoj kaj Kalvinanoj estas Kristanoj. Germanoj kaj francoj, kiuj loĝas en Rusujo, estas Rusujanoj, kvankam ili ne estas rusoj. Li estas nelerta kaj naiva provincano. La loĝantoj de unu regno estas samregnanoj, la loĝantoj de unu urbo estas samurbanoj, la konfesantoj de unu religio estas samreligianoj. Tiuj, kiuj havas la samajn ideojn, estas samideanoj. La regnestro de nia lando estas bona kaj saĝa reĝo. Nia provincestro estas severa, sed justa. Nia regimentestro estas por siaj soldatoj kiel bona patro. Ili estas egale fieraj, kiel domestrino pri sia domo. Sur la lokomotivo la lokomotivestro sidis sola. La imperiestro, akompanata de la imperiestrino, ĵus eniris en sian loĝion. <center>LESSON 24.</center> <center>Suffixes -ar-, -er-.</center> The suffix -ar- signifies a collection of the persons or things named, as arbo, a tree, arbaro, a wood; homo, a human being, homaro, mankind; militisto, a soldier (from milito, war), militistaro, an army; vorto, a word, vortaro, a dictionary (vortareto, a vocabulary); aro, a flock, anaro, a company, troop. -er- signifies a particle, or one of things of which the name denotes a mass, as greno, corn, grenero, a grain of corn ; polvo, dust, polvero, a speck of dust; pulvo, gunpowder, pulvero, a grain of gunpowder; hajlo, hail, hajlero, a hailstone; neĝo, snow, neĝero, a snowflake; koto, mud, kotero, a speck of mud or dirt. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">pulvo, gunpowder. ŝtupo, step, stair. tegmento, roof. herbo, grass. bruto, brute, beast, head of cattle. lano, wool. persono, person. floreno, florin. ŝilingo, shilling. penco, penny. glaso, a glass (tumbler). brando, brandy. tuko, a cloth. telertuketo, serviette. ��[Footnote: See Lesson 45.] ŝnuro, cord. sablo, sand.</td> <td nowrap valign="top">ŝafo, a sheep. fajro, fire. met-, put, set. paŝt-, feed (cause to feed), ��pasture. sekv-, follow. bar-, bar (obstruct). batal-, battle, fight. eksplod-, explode. brava, brave. kruta, steep. hispana, Spanish. vasta, vast, spacious. precipe, chiefly, particularly. preskaŭ, almost. inter, between, among.</td> </tr> </table> </center> Nia lando venkos, ĉar nia militistaro estas granda kaj brava. Sur kruta ŝtuparo li levis sin al la tegmento de la domo. Mi ne scias la lingvon hispanan, sed per helpo de vortaro hispana-germana mi tamen komprenis iom vian leteron. Sur tiuj ĉi vastaj kaj herboriĉaj kampoj paŝtas sin grandaj brutaroj, precipe aroj da bellanaj ŝafoj. La vagonaro konsistis preskaŭ nur el personvagonoj. Oni metis antaŭ mi manĝilaron, kiu konsistis el telero, kulero, tranĉilo, forko, glaseto por brando, glaso por vino kaj telertuketo. Sur la maro staris granda ŝipo, kaj inter la ŝnuregaro sidis ĉie ŝipanoj. Lia sekvantaro staris en la posto de la loĝio. Mallumaj montegaroj baras la vojon. Floreno, ŝilingo kaj penco estas moneroj. Sablero enfalis en mian okulon. Unu fajrero estas sufiĉa por eksplodigi pulvon. <center>LESSON 25.</center> <center>Suffix -ul-.</center> The suffix -ul- denotes a person characterised by the quality, etc., which the word expresses, as justa, just, righteous, justulo, one who is just; babili, to chatter, babilulo, one who chatters, a babbler; avara, avaricious, avarulo, a miser; kun, with, kunulo, a companion. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">legendo, legend. ombro, shadow. rajto, right, authority. profeto, prophet. mensogo, a lie. tagmanĝ-, dine.</td> <td nowrap valign="top">entrepren-, undertake. propra, own. avara, avaricious. potenca, powerful. infekta, infectious. ĉe, at, with.</td> </tr> </table> </center> Malriĉa saĝulo tagmanĝis ĉe avara riĉulo. Malsaĝulon ĉiu batas. Li estas mensogisto kaj malnoblulo. Timulo timas eĉ sian propran ombron. Tiu ĉi maljunulo tute malsaĝiĝis kaj infaniĝis. Unu instruitulo entreprenis gravan sciencan laboron. Nur sanktuloj havas la rajton enveni tien ĉi. Li sola estas la grandulo, la potenculo. Ĝi ne estas la legendo pri la belulino Zobeido. Post infekta malsano oni ofte bruligas la vestojn de la malsanulo. La malbeno de la profeto staras super la kapo de maldankulo. Post kelkaj minutoj la kuraĝulo eliris. Ĉiuj sanktuloj, helpu! <center>LESSON 26.</center> The following words, which have already been used in the previous lessons, are always placed before nouns or pronouns, to show the relation (of position, etc.) between the thing for which the noun stands and another thing or an action. <center> <table cellspacing="8"> <tr> <td nowrap valign="top">al, to, towards. apud, beside, near, by. da, of (indefinite quantity). de, of from, by. el, out of. en, in, into, within. ekster, outside. ĝis, until, till, as far as. inter, between, among. kontraŭ, against, opposite. kun, (in company) with.</td> <td nowrap valign="top">laŭ, according to. per, by means of, with. post, after, behind. pri, concerning, about. por, for, for the sake of. sen, without. super, above, over. sur, on, upon. tra, through. trans, across, on the other side. je, (has no definite meaning).</td> </tr> </table> </center> (These words are called Prepositions, which means placed before). The other simple prepositions are— <center> <table cellspacing="8"> <tr> <td nowrap valign="top">anstataŭ, instead of. antaŭ, before. ĉe, at, with. ĉirkaŭ, about, around. krom, besides, except. malgraŭ, notwithstanding, in spite of.</td> <td nowrap valign="top">po, at the rate of. pro, for (cause), owing to. preter, past, beyond, by. spite, in despite of. sub, under.</td> </tr> </table> </center> The prepositions anstataŭ, antaŭ (ol), and por are also used before Infinitive verbs, as anstataŭ diri, instead of saying (to say); antaŭ ol paroli, before speaking; por lerni, in order to learn. In Esperanto all the prepositions except "je" have a definite meaning, and care must be taken to use the one which conveys the exact sense. The same word cannot be used for "with" in the two sentences "He went with his father" and "He cut it with a knife," or for "about" in "He spoke about his child" and "They stood about the stove." In the first example "with" his father is "kun", in company with, Li iris kun sia patro, and "with" a knife is "per", by means of, Li tranĉis ĝin per tranĉilo. "About," in "about his child," is "pri," concerning, Li parolis pri sia infano, but "about," in "about the stove," is "ĉirkaŭ," around, Ili staris ĉirkaŭ la forno. When we cannot decide which is the correct preposition to use in any case, we may use "je," the only preposition which has no special meaning of its own, or the preposition may be left out altogether, and "n" added to the noun or pronoun, provided that no want of clearness ensue (see Lesson 27), as Mi ridas pro lia naiveco, or, Mi ridas je lia naiveco, or, Mi ridas lian naivecon, I laugh at his simplicity. When we wish to express "motion towards" something, and the preposition does not of itself express it, n is added to the noun or pronoun, as in the case of adverbs (see Lesson 12), Li estas en la domo, He is in the house; but, Li iras en la domon, He is going into the house. Note.—There are three cases in which the noun or pronoun takes n. (i.). When it is the direct object of the verb, as Mi vidis lin, I saw him. (ii.). To show direction, as Li iris en la ĝardenon, He went into the garden. (iii.). When the preposition is left out. This is usually done in the case of dates and expressions signifying duration of time, as Georgo Vaŝington estis naskita la dudek-duan de Februaro de la jaro mil sepcent tridek du, George Washington was born the 22nd of February, 1732. Vi restos tie ĉi la tutan vivon (dum la tuta vivo), You will remain here your (the) whole life. All the prepositions whose meaning allows of it can be used as adjectives, adverbs, etc., by adding the proper endings, as from antaŭ, before, we get antaŭa, former, antaŭe, formerly or previously, antaŭen, forward. Prepositions are also joined to other words, and to prefixes or suffixes, as antaŭdiri, to foretell; apudmara urbo, a seaside town; senigi, to deprive of. Sometimes the preposition is both prefixed to the verb and used after it before the noun, as Li eliris el la domo, kaj eniris en la ĝardenon, He went out of the house, and entered into the garden. <center>LESSON 27.</center> <center>Al.</center> Al signifies to or towards a person or place. It is also used before the noun or pronoun which signifies person after such verbs as give, tell, etc., which take two objects in different relations to the verb, as— Give (to) him the book, Donu al li la libron. Tell (to) him the truth, Diru al li la veron. Write (to) him a letter, Skribu al li leteron. In such cases we can say Pardonu lin, Pardon him, if the "thing" object is not mentioned, but we cannot say Pardonu lin la kulpon, Forgive him his fault; it must be Pardonu al li la kulpon. The pronoun with "al" is sometimes used instead of the possessive (pronoun) adjective mia, etc., as Mi tranĉis al mi la fingron, for Mi tranĉis mian fingron, I cut my finger. "Ŝi kombis al si la harojn," instead of "Ŝi kombis siajn harojn," She combed her hair. Al is frequently used as a prefix as well as after the verb, as aldoni, to add; alpreni, to adopt; aliĝi, to adhere; aljuĝi, to award. <center> <table cellspacing="8"> <caption>Vocabulary.</caption> <tr> <td nowrap valign="top">sorĉisto, sorcerer. detranĉ-, cut off.</td> <td nowrap valign="top">promes-, promise. ambaŭ, both.</td> </tr> </table> </center> Ŝi revenis al la palaco de sia patro. Ili ambaŭ iris al la urbestro. Ĉu mi ne faris al vi bonon? Ŝi nenion al ili rakontis. Ŝi skribis al li leteron. Ĉiutage li instruas al la homoj ion, kion ili ne scias. Ili flugis al la suno. Unu fratino promesis al la alia rakonti al ŝi, kion ŝi vidis kaj kio la plej multe plaĉis al ŝi en la unua tago. Eble li al vi pardonos. Ŝi ne kredis al siaj propraj oreloj. Li ne sciis, ke al ŝi li devas danki la vivon. Si savis al li la vivon. La sorĉistino detranĉis al la virineto de maro la langon. <div style="break-after:column;"></div>

1 of 2

2 of 2

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.