<center><b>LESSON 20.</b></center>
<p>The words <i>ia, tia; kial, tial; kiam, ĉiam, neniam;
kie, kiel, tiel; io, kio, tio, ĉio, nenio; kiu, ĉiu,
neniu</i>, have already been met with. They belong to a series
whose use will best be seen from the following
examples:—</p>
<p><b>ia</b> denotes kind or quality. Kia <i>floro estas la plej
bela?</i> Ia <i>kaj</i> ĉia <i>floro estas bela</i>, nenia
<i>estas malbela. Mi admiras la rozon;</i> tia <i>floro la plej
plaĉas al mi.</i> <i>What (kind of)</i> flower is the most
beautiful? <i>Any kind</i> and <i>every kind</i> of flower is
beautiful, <i>no kind</i> is ugly. I admire the rose, <i>that
kind of</i> flower pleases me the most.</p>
<p><b>ial</b>, motive, reason. Kial <i>li iros en Parizon? Mi ne
scias;</i> ial <i>li foriros, sed</i> ĉial <i>estus pli bone
resti en Londono. Li deziras foriri</i>, tial <i>li foriros</i>.
<i>Why</i> is he going (will he go) to Paris? I know not; <i>for
some reason</i> he is going, but <i>for every reason</i> (on
every account) it would be better to remain in London. He wishes
to go, <i>therefore</i> (for that reason) he will go.</p>
<p><b>iam</b>, time. Kiam <i>vi venos min viziti?</i> Iam <i>mi
venos</i>, kiam <i>mi havos libertempon; vi</i> ĉiam
<i>havas libertempon, mi</i> neniam. <i>Postmorgaŭ estos
festo</i>, tiam <i>mi venos.</i> <i>When</i> will you come to
visit me? <i>Sometime</i> I will come, <i>when</i> (at what time)
I shall have a holiday; you <i>always</i> (at all times) have a
holiday, I <i>never</i> (at no time). (The day) after to-morrow
will be a festival (a general holiday); I will come <i>then</i>
(at that time).</p>
<p><b>ie</b>, place. Kie <i>estas mia ĉapelo? Ĝi devas
esti</i> ie, <i>sed mi serĉis ĝin</i> ĉie,
<i>kaj</i> nenie<i>mi povas trovi ĝin</i>. <i>Ha, nun mi
ekvidas ĝin</i> tie. <i>Where</i> is my hat? It must be
<i>somewhere</i>, but I have looked for it <i>everywhere</i>, and
<i>nowhere</i> can I find it. Ha, now I see it <i>there</i>.</p>
<SPAN name="ch049"></SPAN>
<p><b>iel</b>, manner. Kiel <i>vi faros tion ĉi? Mi ne
scias; mi</i> ĉiel <i>provis ĝin fari, sed mi</i>
neniel <i>sukcesis. Johano sukcesis</i> iel; <i>eble li faris
ĝin</i> tiel. <i>How</i> will you do this? I do not know; I
have tried in every way to do it, but I have <i>in no way</i>
(not at all) succeeded. John succeeded <i>in some way</i>
(somehow); perhaps he did it <i>so (in such a way</i>).</p>
<p><b>ies</b>, possession. Kies <i>devo estas tio ĉi? Eble
ĝi estas</i> ties; <i>sendube ĝi estas</i> ies.
Ĉies <i>devo estas</i> nenies. <i>Whose</i> duty is this?
Perhaps it is <i>that one's (person's)</i>; doubtless it is
<i>somebody's. Everybody's</i> duty is <i>nobody's.</i></p>
<p><b>io</b>, thing. Kio <i>malplaĉas al vi? Nun</i> nenio
<i>malplaĉas al mi</i>, ĉio <i>estas bona. Antaŭ
tri tagoj</i> io <i>tre malplaĉis al mi, sed mi ne parolas
pri</i> tio <i>nun. What</i> displeases you? Now <i>nothing</i>
displeases me, <i>all</i> is well. Three days ago
<i>something</i> greatly displeased me, but I am not speaking
about <i>that</i> now.</p>
<p><b>iom</b>, quantity. Kiom <i>da mono vi bezonas? Mi havas</i>
tiom, <i>mi povas prunti al vi</i> iom, <i>sed ne</i> ĉiom.
<i>Se mi pruntus al vi</i> ĉiom, <i>mi mem havus</i> neniom.
<i>How much</i> money do you need ? I have <i>so much (that
quantity)</i>, I can lend you <i>some</i>, but not <i>all</i>. If
I were to lend you <i>all</i>, I myself should have
<i>none</i>.</p>
<p><b>iu</b> denotes individuality, person, or thing specified.
Kiu <i>estis ĉe la balo?</i> Ĉiu, kiu <i>estis
invitita, estis tie</i>, neniu <i>forestis</i>. Iu, kiun <i>mi
mem ne konas, venis kun</i> tiu kiu <i>vizitis vin hierau</i>.
<i>Who</i> was at the ball? <i>Everybody who</i> had been invited
was there, <i>nobody</i> was absent. <i>Somebody, whom</i> I
myself do not know, came with <i>that person who</i> visited you
yesterday.</p>
<p>It will be seen from these examples that the words beginning
with <b>K</b> either <i>ask questions</i> or <i>refer</i> to some
person or thing before mentioned. Those beginning with <b>T</b>
point to a <i>definite</i> time, place, etc. Those with
<b>Ĉ</b> signify <i>each</i> or <i>every</i>, and in the
plural <i>all</i>. Those without a letter prefixed are
<i>indefinite</i>, meaning some or any; and those with
<b>nen-</b> are <i>negative</i>, meaning <i>no, none</i>.</p>
<SPAN name="ch050"></SPAN>
<p>The words ending in "<i>ia</i>" and those in "<i>iu</i>" can
take the plural <i>j</i> and accusative <i>n</i>.</p>
<p>The words in <i>io</i> take <i>n</i>, but the sense does not
permit of their taking <i>j</i>.</p>
<p>The words in <i>ie</i> take the <i>n</i> denoting
direction.</p>
<p>The word <i>ĉi</i>, signifying nearness, is used with the
<i>T</i> series (words meaning <i>that</i>), to denote the one
near <i>i.e., this</i>, as <i>Tio ĉi</i>, this thing; <i>Tiu
ĉi</i>, this person; <i>Tie ĉi</i>, or, <i>ĉi
tie</i>, here, etc.</p>
<p>The word <i>ajn</i>, ever, is used with the <i>K</i> series to
give a more inclusive and wider meaning, as <i>Kio ajn</i>,
whatever; <i>Kiu ajn</i>, whoever; <i>Kiam ajn</i>, whenever;
<i>Kiom ajn</i>, however much.</p>
<p>Comparisons of equality are made with the words—</p>
<p><b>tiel ... kiel</b>, as <i>Vi estas</i> tiel <i>forta</i>,
kiel <i>mi</i>, You are <i>as</i> strong <i>as</i> I.</p>
<p><b>tia ... kia</b>, as Tia <i>domo</i>, kia <i>tiu, estas
malofta, Such</i> a house <i>as</i> that is rare.</p>
<p><b>sama ... kia</b>, as <i>Mia bastono estas</i> tia sama, kia
<i>la via</i>, My stick is <i>the same as</i> yours.</p>
<p><b>sama ... kiel</b>, as <i>Ĝia uzado estas</i> tia sama,
kiel <i>en la aliaj lingvoj</i>, Its use is <i>the same as</i> in
the other languages. <i>Vi ĉiam laboradas al tiu</i> sama
<i>celo</i>, kiel <i>mi</i>, You are always working towards that
<i>same</i> end (aim) <i>as</i> I.</p>
<p>Any of the above series of words whose sense admits of it can
be used as adjectives, adverbs, etc., and in combination with
prefixes, suffixes, or other words, as <i>ĉiama</i>,
continual, eternal; <i>tiea</i>, of that place. <i>Kioma</i> is
used for asking the time, as <i>Kioma horo estas</i>? What time
is it?</p>
<SPAN name="ch051"></SPAN>
<SPAN name="ch052"></SPAN>
<center>
<table border="1">
<caption><b>CORRELATIVE WORDS.</b></caption>
<tr>
<td width="20%" align="center" valign="middle">�</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>*</b><br/>
INDEFINITE<br/>
<i>Some, any.</i> </td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>K</b><br/>
QUESTIONING<br/>
RELATIVE.<br/>
<i>What, which.</i> </td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>T</b><br/>
DEFINITE.<br/>
<i>That.</i> </td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ĉ</b><br/>
INCLUSIVE.<br/>
<i>Each, every, all.</i> </td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Nen-</b><br/>
NEGATIVE.<br/>
<i>No, none.</i> </td>
</tr>
<tr>
<td width="20%" align="center" valign="middle">QUALITY<br/>
Kind of</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ia</b><br/>
Some kind<br/>
Any kind</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Kia</b><br/>
What kind</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Tia</b><br/>
That kind<br/>
Such</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ĉia</b><br/>
Each kind<br/>
Every kind</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Nenia</b><br/>
No kind</td>
</tr>
<tr>
<td width="20%" align="center" valign="middle">MOTIVE<br/>
Reason<br/>
Purpose</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ial</b><br/>
For some reason<br/>
For any reason</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Kial</b><br/>
For what reason<br/>
Why</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Tial</b><br/>
For that reason<br/>
Therefore</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ĉial</b><br/>
For each reason<br/>
For every reason</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Nenial</b><br/>
For no reason</td>
</tr>
<tr>
<td width="20%" align="center" valign="middle">TIME</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Iam</b><br/>
Sometime<br/>
Any time</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Kiam</b><br/>
At what time<br/>
When</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Tiam</b><br/>
At that time<br/>
Then</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ĉiam</b><br/>
Each time<br/>
Every time<br/>
Always</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Neniam</b><br/>
At no time<br/>
Never</td>
</tr>
<tr>
<td width="20%" align="center" valign="middle">PLACE</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ie</b><br/>
In some place<br/>
Somewhere<br/>
Anywhere</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Kie</b><br/>
At what place<br/>
Where</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Tie</b><br/>
At that place<br/>
There</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ĉie</b><br/>
At each place<br/>
At every place<br/>
Everywhere</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Nenie</b><br/>
At no place<br/>
Nowhere</td>
</tr>
<tr>
<td width="20%" align="center" valign="middle">MANNER</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Iel</b><br/>
In some way<br/>
In any way<br/>
Somehow, anyhow</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Kiel</b><br/>
In what way<br/>
How<br/>
As, like</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Tiel</b><br/>
In that way<br/>
So</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ĉiel</b><br/>
In each way<br/>
In every way</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Neniel</b><br/>
In no way<br/>
Nohow</td>
</tr>
<tr>
<td width="20%" align="center" valign="middle">POSSESSION</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ies</b><br/>
Someone's<br/>
Anyone's</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Kies</b><br/>
What person's<br/>
Whose</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ties</b><br/>
That one's</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ĉies</b><br/>
Each one's<br/>
Everyone's</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Nenies</b><br/>
No one's</td>
</tr>
<tr>
<td width="20%" align="center" valign="middle">THING</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Io</b><br/>
Something<br/>
Anything</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Kio</b><br/>
What thing<br/>
What</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Tio</b><br/>
That thing</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ĉio</b><br/>
Everything</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Nenio</b><br/>
Nothing</td>
</tr>
<tr>
<td width="20%" align="center" valign="middle">QUANTITY</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Iom</b><br/>
Some (of the quantity)</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Kiom</b><br/>
What quantity<br/>
How much</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Tiom</b><br/>
That quantity<br/>
So much</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ĉiom</b><br/>
Every quantity<br/>
All of the quantity</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Neniom</b><br/>
None of the quantity</td>
</tr>
<tr>
<td width="20%" align="center" valign="middle">INDIVIDUALITY</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Iu</b><br/>
Someone<br/>
Anyone</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Kiu</b><br/>
What person<br/>
Which thing<br/>
Who, Which</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Tiu</b><br/>
That person<br/>
That (specified)<br/>
thing</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Ĉiu</b><br/>
Each person<br/>
Everyone<br/>
<i>Ĉiuj</i> = all, all the...</td>
<td width="16%" align="center" valign="top"><b>Neniu</b><br/>
No one<br/>
Nobody</td>
</tr>
</table>
</center>
<SPAN name="ch053"></SPAN>
<center>
<table cellspacing="8">
<caption><b>Vocabulary.</b></caption>
<tr>
<td nowrap valign="top"><i>ankro</i>, anchor.<br/>
<i>maniero</i>, manner, way.<br/>
<i>riproĉo</i>, reproach.<br/>
<i>konscienco</i>, conscience.<br/>
<i>propono</i>, proposal, offer.<br/>
<i>rando</i>, edge.<br/>
<i>ŝipo</i>, ship.<br/>
<i>dubo</i>, doubt.<br/>
<i>demando</i>, question.<br/>
<i>admir-</i>, admire.<br/>
<i>plaĉ-</i>, be pleasing.<br/>
<i>supoz-</i>, suppose.</td>
<td nowrap valign="top"><i>prov-</i>, attempt, try.<br/>
<i>sukces-</i>, succeed.<br/>
<i>perd-</i>, lose.<br/>
<i>merit-</i>, deserve.<br/>
<i>kompren-</i>, understand.<br/>
<i>libera</i>, free.<br/>
<i>certa</i>, certain, sure.<br/>
<i>utila</i>, useful.<br/>
<i>fremda</i>, strange.<br/>
<i>necesa</i>, necessary.<br/>
<i>ekster</i>, beyond, outside.</td>
</tr>
</table>
</center>
<p><b>Ia.</b> La maro estas tie pli profunda, ol povas atingi ia
ankro. En ia maniero. Sen ia riproĉo de konscienco. Mi
scias, en kia loko mi certe lin trovos. Kia estas la vetero? Kian
malbonon mi al vi faris? Tiamaniere li faris ĉion. Li
invitis lin veni en tian kaj tian lokon. Ne ĉia birdo
kantas. Ekster ĉia dubo. Nenia homo meritas tian punon. Tiaj
libroj estas malutilaj. Iafoje li vizitas nin.</p>
<p><b>Ial.</b> Ial li ne povis dormi. Kial vi ne respondas al mi?
Mi ne komprenis vian demandon, tial mi ne respondis. La homoj ne
komprenas unu la alian, kaj tial ili tenas sin fremde. Ĉial
tio estas la plej bona.</p>
<p><b>Iam.</b> Mi iam vin amis. Kio vivas, necese devas iam
morti. Kiam vi foriros? En la luna nokto, kiam ĉiuj dormis,
tiam ŝi sidis sur la rando de la ŝipo. Estu por
ĉiam benata! Ŝi antaŭe neniam vidis hundon.</p>
<SPAN name="ch054"></SPAN>
<center>
<table cellspacing="8">
<caption><b>Vocabulary 20a.</b></caption>
<tr>
<td nowrap valign="top"><i>mono</i>, money.<br/>
<i>monujo</i>, purse.<br/>
<i>juneco</i>, youth.<br/>
<i>reto</i>, net.<br/>
<i>ideo</i>, idea.<br/>
<i>gajno</i>, gain.<br/>
<i>taŭg-</i>, be fit, suitable.<br/>
<i>fart-</i>, be, fare (as to health).</td>
<td nowrap valign="top"><i>monto</i>, mountain.<br/>
<i>ganto</i>, glove.<br/>
<i>opinio</i>, opinion.<br/>
<i>voĉo</i>, voice.<br/>
<i>prezid-</i>, preside.<br/>
<i>alpren-</i>, adopt.<br/>
<i>stranga</i>, strange, curious.<br/>
<i>komprenebla</i>, understandable.<br/>
<i>subita</i>, sudden.</td>
</tr>
</table>
</center>
<p><b>Ie.</b> Kie estas la knaboj? Kien vi iris? Mi restas tie
ĉi. Li perdis sian monujon ie en la urbo, sed kie li perdis
ĝin, li ne scias. Mi volonte el tie venis tien ĉi. Li
petis ŝin, ke ŝi diru al li, de kie si venas.
[Footnote: See note in Lesson 17.] Por la juneco ĉie staras
retoj. Ĉie estas floroj, kaj nenie oni povas trovi pli
belajn.</p>
<p><b>Iel.</b> Kiel bela! Ĉu mi taŭgas kiel reĝo?
Tiel finiĝis la feliĉa tago. Ili brilis kiel diamantoj.
Kiel vi fartas? Iel li malkomprenis min. Mia edzino pensis tiel
same, kiel mi. Mi neniel povas kompreni, kion vi diras. Tre
stranga kaj neniel komprenebla! Mi elektis lin kiel prezidanto.
Mi elektis lin kiel prezidanto<i>n</i>.</p>
<p><b>Ies.</b> Kies ganto tiu ĉi estas? Mi neniam alprenas
ties opinion. Subite ŝi ekaŭdis ies fortan malagrablan
voĉon. Ĉies ideo estas diversa. Bona amiko, sen kies
helpo li neniam ekvidus tiun ĉi landon. Ies perdo ne estas
ĉiam ies gajno. Ies perdo estas ofte nenies gajno.</p>
<center>
<table cellspacing="8">
<caption><b>Vocabulary 20b.</b></caption>
<tr>
<td nowrap valign="top"><i>ornamo</i>, ornament.<br/>
<i>pupilo</i>, pupil (of eye).<br/>
<i>centimo</i>, centime.<br/>
<i>forto</i>, strength, power.<br/>
<i>nesto</i>, nest.<br/>
<i>Fortuno</i>, fortune.<br/>
<i>funto</i>, pound (weight or money).<br/>
<i>lango</i>, tongue.<br/>
<i>gusto</i>, taste.<br/>
<i>okulo</i>, eye.</td>
<td nowrap valign="top"><i>ĥino</i>, Chinese.<br/>
<i>decido</i>, decision.<br/>
<i>ced-</i>, give up, yield, cede.<br/>
<i>forlas-</i>, forsake, leave.<br/>
<i>prudenta</i>, reasonable, prudent.<br/>
<i>firma</i>, firm, stable.<br/>
<i>sterlinga</i>, sterling.<br/>
<i>kontraŭ</i>, against, opposite.<br/>
<i>pro</i>, for, owing to.</td>
</tr>
</table>
</center>
<SPAN name="ch055"></SPAN>
<p><b>Io.</b> Mi sentas, ke io okazas. Neniam mi ion al vi donis.
Mi volas fari al vi ion bonan. Kio tio ĉi estas? Kia ornamo
tiu ĉi estas? Kion mi vidas? Tio ĉi estas ĉio, pri
kio mi parolis. Mi nenion cedos al vi. Nenion faru kontraŭ
la patrino. Antaŭ ĉio estu fidela al vi mem. Ŝi
eksentis ion tian, kion ŝi mem komence ne povas
kompreni.</p>
<p><b>Iom.</b> Ŝi parolis iom kolere. La pupiloj de la
okuloj iom post iom malgrandiĝis. Kiu estas tiom
senprudenta, ke li povas ĝin kredi? Kiom da mono vi havas?
Mi havas neniom. Donu al mi tiom da akvo, kiom da vino.</p>
<p><b>Iu.</b> Iu venas; kiu ĝi estas? Ĉu iu
kuraĝus tion fari? Ĉiu penis sin savi, kiel li povis.
Lingvo, en kiu neniu nin komprenos. Neniu el ili povis savi la
dronanton. Li al neniu helpis iam eĉ per unu centimo. Ni
iros ĉiuj kune. Mi konas neniun en tiu urbo. Tio ĉi
estas super ĉiuj homaj fortoj.</p>
<center><b>20c.</b></center>
<!--
That sure does look like 20o in the scan,
but 20c makes sense (a... b... o?),
and matches the Key to this Exercise.
-->
<p>De kie mi veturas, kien kaj pro kio, mi nur povas respondi: mi
ne scias. Oni petis lin atendi iom kun lia forveturo. Tiuj
ĉi nestoj ofte estas pli grandaj, ol la dometoj de la tieaj
homoj. Li forveturis kun firma decido forlasi por ĉiam tiun
ĉi sendankan landon. Se iu tion vidus, li malbenus la
Fortunon. Mi donus cent funtojn sterlingajn, se bova lango povus
havi por mi tian bonan guston kiel por vi. Kioma horo (estas)?
Baldaŭ la dekdua (horo).</p>
<div style="break-after:column;"></div><br />
1 of 2
2 of 2
Previous
Next
Update Required
To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.