<center><b>LESSON 16.</b></center>
<p>Another set of participles is used to describe or show the
condition or state of the <i>doer</i> of the action, namely
<b>-anta</b>, denoting <i>incompleteness</i> or present time,
<b>-inta</b>, denoting <i>completeness</i> or past time, and
<b>-onta</b>, denoting <i>action not yet begun</i>, or future
time, as <i>Sur la arbo staras kantanta birdo (aŭ birdo
kantanta</i>), On the tree is a singing bird (or a bird singing);
<i>En la venonta somero mi vizitos vin</i>, In the coming summer
I shall visit you; <i>La pasinta nokto estis tre pluva</i>, The
past night was very wet (rainy).</p>
<SPAN name="ch041"></SPAN>
<center>
<table border="1" cellpadding="8">
<tr>
<td nowrap><i>Mi estas manĝanta</i></td>
<td>I am (in the act of) eating.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Li estis manĝanta</i></td>
<td>He was eating.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Ni estos manĝantaj</i></td>
<td>We shall be eating.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Vi estus manĝantaj</i></td>
<td>You would be eating.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>(Ke) ili estu manĝantaj</i></td>
<td>(That) they may be eating.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Esti manĝanta</i></td>
<td>To be eating.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Estu manĝanta</i></td>
<td>Be (in the act of) eating.</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">�</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Mi estas teninta</i></td>
<td>I am (in the state of) having held, or, I have held.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Li estis teninta</i></td>
<td>He was (in the state of) having held, or, he had held.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Ni estos tenintaj</i></td>
<td>We shall be (in the state of) having held, or, we shall have
held.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Vi estus tenintaj</i></td>
<td>You would be (in the state of) having held, or, you would
have held.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>(Ke) ili estu tenintaj</i></td>
<td>(That) they may be (in the state of) having held, or, (that)
they may have held.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Esti teninta</i></td>
<td>To be (in the state of) having held, or, to have held.</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">�</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Mi estas dironta</i></td>
<td>I am about (going) to say.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Li estis dironta</i></td>
<td>He was about (going) to say.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Ni estos dirontaj</i></td>
<td>We shall be about (going) to say.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Vi estus dirontaj</i></td>
<td>You would be about (going) to say.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>(Ke) ili estu dirontaj</i></td>
<td>(That) they may be about (going) to say.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>Esti dironta</i></td>
<td>To be about (going) to say.</td>
</tr>
</table>
</center>
<!--
<i>Mi estas manĝanta</i> I am (in the act of) eating.
<i>Li estis manĝanta</i> He was eating.
<i>Ni estos manĝantaj</i> We shall be eating.
<i>Vi estus manĝantaj</i> You would be eating.
<i>(Ke) ili estu manĝantaj</i> (That) they may be eating.
<i>Esti manĝanta</i> To be eating.
<i>Estu manĝanta</i> Be (in the act of) eating.
<i>Mi estas teninta</i> I am (in the state of) having
held, or, I have held.
<i>Li estis teninta</i> He was (in the state of) having
held, or, he had held.
<i>Ni estos tenintaj</i> We shall be (in the state of)
having held, or, we shall
have held.
<i>Vi estus tenintaj</i> You would be (in the state of)
having held, or, you would
have held.
<i>(Ke) ili estu tenintaj</i> (That) they may be (in the
state of) having held, or,
(that) they may have held.
<i>Esti teninta</i> To be (in the state of) having
held, or, to have held.
<i>Mi estas dironta</i> I am about (going) to say.
<i>Li estis dironta</i> He was about (going) to say.
<i>Ni estos dirontaj</i> We shall be about (going) to
say.
<i>Vi estus dirontaj</i> You would be about (going)
to say.
<i>(Ke) ili estu dirontaj</i> (That) they may be about
(going) to say.
<i>Esti dironta</i> To be about (going) to say.
-->
<SPAN name="ch042"></SPAN>
<p>The participles are made into nouns by ending them with
<i>o</i> instead of <i>a</i>, as <i>Kiam Nikodemo batas Jozefon,
tiam Nikodemo estas la batanto, kaj Jozefo estas la batato</i>,
When Nicodemus beats Joseph, then Nicodemus is the beater, and
Joseph is the one being beaten.</p>
<center>
<table border="1" cellpadding="8">
<tr>
<td nowrap><i>La batanto</i></td>
<td>The one who is beating.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>La batinto</i></td>
<td>The one who was beating.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>La batonto</i></td>
<td>The one who is about (going) to beat.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>La batato</i></td>
<td>The one who is being beaten.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>La batito</i></td>
<td>The one who has been beaten.</td>
</tr>
<tr>
<td nowrap><i>La batoto</i></td>
<td>The one who is about to be beaten.</td>
</tr>
</table>
</center>
<!--
<i>La batanto</i> The one who is beating.
<i>La batinto</i> The one who was beating.
<i>La batonto</i> The one who is about (going) to beat.
<i>La batato</i> The one who is being beaten.
<i>La batito</i> The one who has been beaten.
<i>La batoto</i> The one who is about to be beaten.
-->
<p>Note that the participles which have <i>n</i> in the
termination refer to the <i>doer</i>; they are called
<i>active</i> participles. Those without <i>n</i> refer to the
one to whom the action is done; they are <i>passive</i>
participles.</p>
<center>
<table cellspacing="8">
<caption><b>Vocabulary.</b></caption>
<tr>
<td nowrap valign="top"><i>tempo</i>, time.<br/>
<i>mondo</i>, world.<br/>
<i>lingvo</i>, language.<br/>
<i>nombro</i>, number.<br/>
<i>legendo</i>, legend.<br/>
<i>loko</i>, place.<br/>
<i>salono</i>, drawing-room.<br/>
<i>eraro</i>, mistake.<br/>
<i>soldato</i>, soldier.<br/>
<i>strato</i>, street.<br/>
<i>pek-</i>, sin.<br/>
<i>fal-</i>, fall.<br/>
<i>mensog-</i>, tell a lie.<br/>
<i>pas-</i>, pass (as time passes).<br/>
<i>atend-</i>, wait, expect.<br/>
<i>sav-</i>, save, rescue.<br/>
<i>danc-</i>, dance.<br/>
<i>kred-</i>, believe.</td>
<td nowrap valign="top"><i>ripet-</i>, repeat.<br/>
<i>arest-</i>, arrest.<br/>
<i>juĝ-</i>, judge.<br/>
<i>konduk-</i>, lead, conduct.<br/>
<i>vojaĝ-</i>, travel, journey.<br/>
<i>ŝtel-</i>, steal.<br/>
<i>ripoz-</i>, rest, repose.<br/>
<i>diradis</i>, used to say (tell).<br/>
<i>estonta</i>, future (about to be).<br/>
<i>vera</i>, true.<br/>
<i>intence</i>, intentionally.<br/>
<i>facile</i>, easily.<br/>
<i>antaŭe</i>, formerly, previously.<br/>
<i>dum</i>, while, whilst, during.<br/>
<i>neniam</i>, never.<br/>
<i>neniu</i>, nobody.<br/>
<i>sen</i>, without.<br/>
<i>senmove</i>, motionless.</td>
</tr>
</table>
</center>
<SPAN name="ch043"></SPAN>
<p>Fluanta akvo estas pli pura, ol akvo staranta senmove. La
falinta homo ne povas sin levi. La tempo pasinta jam neniam
revenos; la tempon venontan neniu ankoraŭ konas. Venu, ni
atendas vin, Savonto de la mondo. En la lingvo Esperanto ni vidas
la estontan lingvon de la tuta mondo. La nombro de la dancantoj
estis granda. Ĝi estas la legendo, kiun la veraj kredantoj
ĉiam ripetas. Li kondukis la vojaĝanton al la loko, kie
la ŝtelintoj ripozis. Al homo, pekinta senintence, Dio
facile pardonas. La soldatoj kondukis la arestitojn tra la
stratoj. Homo, kiun oni devas juĝi, estas juĝoto.</p>
<center><b>16a.</b></center>
<p>Nun li diras al mi la veron. Hieraŭ li diris al mi la
veron. Li ĉiam diradis al mi la veron. Kiam vi vidis nin en
la salono, li jam antaŭe diris al mi la veron
(<i>aŭ</i>, li estis dirinta al mi la veron). Li diros al mi
la veron. Kiam vi venos al mi, li jam antaŭe diros al mi la
veron (<i>aŭ</i>, li estos dirinta al mi la veron;
<i>aŭ</i>, antaŭ ol vi venos al mi, li diros al mi la
veron). Se mi petus lin, li dirus al mi la veron. Mi ne farus la
eraron, se li antaŭe dirus al mi la veron (<i>aŭ</i>,
se li estus dirinta al mi la veron). Kiam mi venos, diru al mi la
veron. Kiam mia patro venos, diru al mi antaŭe la veron
(<i>aŭ</i>, estu dirinta al mi la veron). Mi volas diri al
vi la veron. Mi volas, ke tio, kion mi diris, estu vera
(<i>aŭ</i>, mi volas esti dirinta la veron).</p>
<div style="break-after:column;"></div><br />