<center><b>LESSON 10.</b></center>
<center><b>Verbs</b> (<i>continued</i>), <b>-i, -u.</b></center>
<p>In the examples already given the verbs ending in <i>-as</i>,
<i>-is</i>, <i>-os</i> express <i>action</i> or <i>being</i>
(<i>state</i>) going on in present, past, or future time, as
<i>Mi skribas</i>, I am writing; <i>Li legis</i>, He read; <i>Ni
iros</i>, We shall go.</p>
<p>If we wish merely to express the idea of action or state
indefinitely, without reference to any time or any subject, the
verb must end in <b>-i,</b> as <i>Vivi</i>, To live; <i>Mi
deziras lerni</i>, I wish to learn; <i>Ni devas labori</i>, We
must work.</p>
<p>(This is called the <span style=
"font-variant: small-caps">Indefinite</span> or <span style=
"font-variant: small-caps">Infinitive</span> Mood (manner of
expression), because not limited by reference to time or
subject).</p>
<p>To give an <i>order</i> or <i>command</i>, or to express
<i>will, desire, purpose</i>, etc., the verb must end in
<b>u,</b> as <i>Donu al mi panon</i>, Give (to) me bread; <i>Iru
for</i>, Go away; <i>Estu feliĉa</i>, May you be happy!
<i>Vivu la reĝo!</i> (Long) live the king!</p>
<p>In such cases as Tell <i>him to come</i>, I want <i>you to
sing</i>, Allow <i>her to speak</i>, we have to use a second
sentence with the verb ending in "<i>u</i>," and beginning with
"<i>ke</i>," that, as <i>Diru al li, ke li venu</i>, Tell (say
to) him, that he come; <i>Mi deziras, ke vi kantu</i>, I wish,
that you sing; <i>Permesu al ŝi, ke ŝi parolu</i>,
Allow her, that she speak. Sentences like the last are often
contracted, only the last subject and verb being used, as
<i>Ŝi parolu</i>, Let her speak; <i>Ĝi kuŝu</i>,
Let it lie; <i>Ni iru</i>, Let us go; <i>Ili dormu</i>, Let them
sleep. <i>Ĉu vi volas ke mi tion faru?</i> Do you wish me to
do that? <i>Ĉu mi tion faru?</i> Shall I do that?</p>
<SPAN name="ch029"></SPAN>
<center>
<table cellspacing="8">
<caption><b>Vocabulary.</b></caption>
<tr>
<td nowrap valign="top"><i>nomo</i>, name.<br/>
<i>vesto</i>, coat, clothing.<br/>
<i>kandelo</i>, candle.<br/>
<i>dometo</i>, cottage.<br/>
<i>akvo</i>, water.<br/>
<i>spegulo</i>, looking-glass.<br/>
<i>est-</i>, be.<br/>
<i>tuŝ-</i>, touch.<br/>
<i>aŭskult-</i>, listen.<br/>
<i>pardon-</i>, pardon.<br/>
<i>uz-</i>, use.<br/>
<i>ordon-</i>, order.<br/>
<i>babil-</i>, chatter.<br/>
<i>send-</i>, send.<br/>
<i>trink-</i>, drink.<br/>
<i>vol-</i>, will, wish.<br/>
<i>bat-</i>, beat.<br/>
<i>kuraĝ-</i>, have courage</td>
<td nowrap valign="top"><i>rajd-</i>, ride.<br/>
<i>las-</i>, let, leave.<br/>
<i>kur-</i>, run.<br/>
<i>parol-</i>, speak.<br/>
<i>viv-</i>, live, have life.<br/>
<i>rest-</i>, rest, remain.<br/>
<i>honesta</i>, honest.<br/>
<i>inda</i>, worthy.<br/>
<i>atenta</i>, attentive.<br/>
<i>kara</i>, dear.<br/>
<i>gaja</i>, gay, cheerful.<br/>
<i>tia</i>, such.<br/>
<i>longa</i>, long.<br/>
<i>sincera</i>, sincere.<br/>
<i>for</i>, away, forth.<br/>
<i>forte</i>, strongly.<br/>
<i>sole</i>, alone.</td>
</tr>
</table>
</center>
<p>Donu al la birdoj akvon, ĉar ili volas trinki. Aleksandro
ne volas lerni, kaj tial mi batas Aleksandron. Kiu kuraĝas
rajdi sur leono? Mi volis lin bati, sed li forkuris de mi.</p>
<p>Al leono ne donu la manon. Rakontu al mia juna amiko belan
historion. Diru al la patro, ke mi estas diligenta. Diru al mi
vian nomon. Ne skribu al mi tiajn longajn leterojn. Montru al mi
vian novan veston. Infano, ne tuŝu la spegulon. Karaj
infanoj, estu ĉiam honestaj. Ne aŭskultu lin.</p>
<p>Li diras, ke mi estas atenta. Li petas, ke mi estu atenta.
Ordonu al li, ke li ne babilu. Petu lin, ke li sendu al mi
kandelon. La dometo estas inda, ke vi ĝin aĉetu.
Ŝi forte deziris, ke li restu viva.</p>
<p>Li venu, kaj mi pardonos al li. Ni estu gajaj, ni uzu bone la
vivon, ĉar la vivo ne estas longa. Li ne venu sole, sed
alvenu kun sia plej bona amiko. Mi jam havas mian ĉapelon;
nun serĉu vi vian.</p>
<SPAN name="ch030"></SPAN>
<div style="break-after:column;"></div><br />